 |
| Η σημαία σύμβολο του Κρητικού αγώνα |
Οι Κρητικοί, με κάθε ευκαιρία δήλωναν με τα όπλα ότι θέλουν μετά την Ανεξαρτησία της Ελλάδας, την Ένωσή τους με την μητέρα πατρίδα
Την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 1913, πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή της Ένωσης της Κρήτης με το Βασίλειο της Ελλάδας.
Νωρίτερα την ίδια χρονιά, στις 14 Φεβρουαρίου του 1913, είχε γίνει στο φρούριο της Σούδας η υποστολή των σημαιών των Μεγάλων Δυνάμεων και της Τουρκίας.
Ενώ το Μάιο του 1913 υπεγράφη η Συνθήκη του Λονδίνου, που σύμφωνα με το άρθρο 4, παραχωρούσε και τύποις την Κρήτη στην Ελλάδα.
Η ένωση έγινε με επίσημη τελετή στο φρούριο Φιρκά στις 1 Δεκεμβρίου 1913, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Βενιζέλου, όπου έλαβε χώρα και η ανύψωσης της ελληνικής σημαίας ως επισφράγιση της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα.
Αξιωματικοί και επαναστάτες κρητικοί, ανέμεναν στην προκυμαία την αποβίβαση των επισήμων. Στα ανοιχτά του λιμανιού είχε αγκυροβολήσει το θωρηκτό «ΑΒΕΡΩΦ» και τα άλλα πλοία που το συνόδευαν.
Πλήθος κόσμου είχε συγκεντρωθεί στην προκυμαία και σε πλοιάρια που έπλεαν κοντά στην ακτή.
Ο Αγώνας
Μέχρι όμως να φτάσει η μέρα της εκπλήρωσης του στόχου αυτού, είχαν δοθεί οι "φόροι" αίματος για την ελευθερία.
Σήμερα
Στη σύγχρονη γεωπολιτική, λόγω διεθνών συμφερόντων αλλά και τοπικισμού μιας μειοψηφίας, έχει ανακινηθεί ως θέμα, με πολύ ύπουλη προπαγάνδα, η «Ανεξαρτησία» της Κρήτης (με την σημαία με το οθωμανικό αστέρι).
Δεδομένων λοιπόν των όσων δεινών περνά η πατρίδα μας σήμερα, θεωρούμε ότι αποκτά ιδιαίτερη σημασία και νόημα, για την Ελλάδα και την Κρήτη, η ευχή:
Οι επαναστάσεις των Κρητών από το 1821, μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα, το 1866-69 και το 1897 (γενικά, οι Κρητικοί, με κάθε ευκαιρία δήλωναν με τα όπλα ότι θέλουν, μετά την Ανεξαρτησία της Ελλάδας, την Ένωσή τους με την μητέρα πατρίδα, αλλά έπεφταν πάντα στους ανταγωνισμούς των Μ. Δυνάμεων στην Α. Μεσόγειο και τον ελλαδικό χώρο).
Η Επανάσταση στο Θέρισο το 1905 επισφράγισε όλους αυτούς τους αγώνες (λάβαρό της η Ελληνική σημαία με την επιγραφή ΕΝΩΣΙΣ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ, όπως ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ), ξεκίνησε από 3 άνδρες, φίλους, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Κων/νο Φούμη και τον Κων/νο Μάνο.
Ο Βενιζέλος ήταν σαφής στον λόγο του για τον στόχο του κινήματος: «να αποτινάξωμεν την τυραννίαν της Αρμοστείας. Άλλη ελευθερία του Κρητικού λαού τότε μόνον θα κατοχυρωθεί, όταν η Κρήτη ενωθεί μετά της Μητρός Ελλάδος. Προτείνω να κηρύξωμεν την πολιτικήν ένωσιν της Κρήτης μετά του ελληνικού βασιλείου, εις εν μόνον ελεύθερον και συνταγματικόν κράτος».
Μετά τις Επαναστάσεις του 1866 και1897, η Κρήτη έγινε ΑΥΤΟΝΟΜΗ, ΥΠΟΤΕΛΗΣ στην Υψηλή Πύλη (Οθωμανική Αυτοκρατορία), με χριστιανό Ύπατο Αρμοστή.
Παρά όμως τις διεθνείς συμφωνίες, οι Τούρκοι συνέχισαν τις σφαγές στο Ηράκλειο και έτσι αναγκάστηκαν οι «προστάτιδες» Δυνάμεις να αναλάβουν την διοίκηση της Μεγαλονήσου.
Για την θέση του κυβερνήτη επιλέχθηκε ο πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας, γιος του βασιλιά Γεωργίου Α’ Γκλύξμπουργκ.
Η πολιτική αυτή λύση δεν ικανοποίησε τους Κρητικούς, που επιθυμούσαν την πλήρη Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
 |
| Πολυχρονάκης Μιχαήλος (στον κόκκινο κύκλο) Ο αρχηγός των Μεσσαριτών αγωνιστών στο Θέρισο
από τους Βώρους Ηρακλείου
(Μέλος της Επαναστατικής Συνέλευσης) |
Έτσι τις 10 Μαρτίου 1905, 8.000 άνδρες συγκεντρώθηκαν στο Θέρισσο, ζητώντας την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Ανάγκασαν τον Αρμοστή πρίγκιπα να ενημερώσει τις Μ. Δυνάμεις για τις απαιτήσεις τους περί αναθεώρησης του υπάρχοντος Συντάγματος, της παραίτησης του Κυβερνήτη και της διακήρυξης της πλήρης ένωσης με την Ελλάδα.
Ανάγκασαν τον Αρμοστή πρίγκιπα να ενημερώσει τις Μ. Δυνάμεις για τις απαιτήσεις τους περί αναθεώρησης του υπάρχοντος Συντάγματος, της παραίτησης του Κυβερνήτη και της διακήρυξης της πλήρης ένωσης με την Ελλάδα.
Παρά την αρχική άρνηση και μετά τις πρώτες αψιμαχίες με τις ιταλικές δυνάμεις καταστολής, οι εγγυήτριες δυνάμεις αποδέχτηκαν (υπό την πίεση του αγώνα των επαναστατών) τις απαιτήσεις τους.
Στις εκλογές αναδείχθηκε ως πρώτη δύναμη η «Ηνωμένη Αντιπολίτευσις», η οποία προώθησε την αναθεώρηση του Κρητικού Συντάγματος.
Έτσι στις 19 Οκτωβρίου 1905, οι επαναστάτες κατέθεσαν τα όπλα και οι Μ. Δυνάμεις έστειλαν διερευνητική επιτροπή, να ελέγξει την κατάσταση στο νησί.
Μετά από διαπραγματεύσεις, αποφασίστηκε η αποχώρηση της διεθνούς δυνάμεως από την Κρήτη και η θέσπιση μιας σειρά νέων μέτρων (πολιτοφυλακή, δάνειο, εξίσωση χριστιανών -μουσουλμάνων (Τουρκοκρητικοί)) .
 |
| Το στρατηγείο του Ελ. Βενιζέλου στο Θέρισο |
Αθήνα και Αρμοστής διαφωνούν με τα μέτρα, σε αντίθεση με τον Βενιζέλο. Η ρήξη οδηγεί στην παραίτηση του πρίγκιπα Γεωργίου και τον διορισμό ως Αρμοστή του Αλέξανδρου Ζαΐμη.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1906, η Συνέλευση επικύρωσε τις αλλαγές και όρισε πενταμελή Εκτελεστική Επιτροπή (ο Βενιζέλος αναλαμβάνει υπ. Εξωτερικών και Δικαιοσύνης).
Στις 16 Ιουνίου 1909, οι ξένοι αποχωρούν από την Κρήτη, ενώ οι εκλογές αναδεικνύουν τον Βενιζέλο Πρόεδρο της Κρητικής Συνέλευσης και πρωθυπουργό της Κρητικής Πολιτείας (ΑΥΤΟΝΟΜΗ Κρήτη, ως την ΕΝΩΣΗ το 1913).
Κατόπιν, γίνεται το Κίνημα στο Γουδί (1909) και ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος καλεί τον Βενιζέλο ως πρωθυπουργό της Ελλάδας.
Αυτός αρνείται, προτείνοντας να αναλάβει θέση συμβούλου του Συνδέσμου.
Όμως, τα γεγονότα τον καθιστούν τον άνθρωπο που θα αλλάξει την Ελλάδα των αρχών του 20ου αιώνα.
Σήμερα
Στη σύγχρονη γεωπολιτική, λόγω διεθνών συμφερόντων αλλά και τοπικισμού μιας μειοψηφίας, έχει ανακινηθεί ως θέμα, με πολύ ύπουλη προπαγάνδα, η «Ανεξαρτησία» της Κρήτης (με την σημαία με το οθωμανικό αστέρι).
Δεδομένων λοιπόν των όσων δεινών περνά η πατρίδα μας σήμερα, θεωρούμε ότι αποκτά ιδιαίτερη σημασία και νόημα, για την Ελλάδα και την Κρήτη, η ευχή:
"Να τα χιλιάσουμε"!
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Στην επανάσταση του Θερίσου το 1905, έλαβαν μέρος και αγωνιστές από χωριά της Μεσσαράς Ηρακλείου.
Οι μεσσαρίτες ανταποκρίθηκαν αμέσως, όπως και σε όλες τις προσκλήσεις για συμμετοχή στους αγώνες της πατρίδας και έχουν να επιδείξουν πραγματικά αξιόλογη δράση και θυσίες.
Δυστυχώς με έκπληξη ακόμη και σήμερα, ένας μελετητής της τοπικής ιστορίας της περιοχής, μπορεί να ανακαλύψει σημαντικά στοιχεία και ντοκουμέντα που βρίσκονται ανεκμετάλλευτα, κρυμμένα σε σεντούκια και υπόγεια.
Είναι λες και θέλουν να προφυλάξουν και να διατηρήσουν σαν ιερό μυστικό το ιστορικό περιεχόμενο τους, σεβόμενα τη χαρακτηριστική νοοτροπία του τόπου, της μετριοφροσύνης και της ανιδιοτελούς προσφοράς !
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Στην επανάσταση του Θερίσου το 1905, έλαβαν μέρος και αγωνιστές από χωριά της Μεσσαράς Ηρακλείου.
Οι μεσσαρίτες ανταποκρίθηκαν αμέσως, όπως και σε όλες τις προσκλήσεις για συμμετοχή στους αγώνες της πατρίδας και έχουν να επιδείξουν πραγματικά αξιόλογη δράση και θυσίες.
Δυστυχώς με έκπληξη ακόμη και σήμερα, ένας μελετητής της τοπικής ιστορίας της περιοχής, μπορεί να ανακαλύψει σημαντικά στοιχεία και ντοκουμέντα που βρίσκονται ανεκμετάλλευτα, κρυμμένα σε σεντούκια και υπόγεια.
Είναι λες και θέλουν να προφυλάξουν και να διατηρήσουν σαν ιερό μυστικό το ιστορικό περιεχόμενο τους, σεβόμενα τη χαρακτηριστική νοοτροπία του τόπου, της μετριοφροσύνης και της ανιδιοτελούς προσφοράς !
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
 |
| Ιστορικό έγγραφο της εποχής Φέρει κάτω δεξιά την υπογραφή του Κωνσταντίνου Μάνου και αναφέρει: "Μιχαήλ Α. Πολυχρονάκης από χωρίον Βόρους . . . διατελέσας παρά την επαναστατική Συνέλευση πληρεξούσιος της επαρχίας Πυργιωτίσης απ' αρχής μέχρι τέλους του αγώνος" (αρχείο οικογένειας Πολυχρονάκη) |
 |
| Βώροι 1963 - Ο Σοφοκλής Βενιζέλος (αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός εσωτερικών), επισκέπτεται στην οικία του τον συναγωνιστή του πατέρα του στο Θέρισο Μιχαήλο Πολυχρονάκη |
 |
| Τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου προς τον τότε βουλευτή Κων/νο Α. Πολυχρονάκη (δικηγόρος και αδερφός του επαναστάτη Μιχ. Πολυχρονάκη), για πολιτικό θέμα. (Ιστορικό Αρχείο Ελευθερίου Βενιζέλου) |
