 |
“ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΗΤΑΝ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ - ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΣΤΗΡΙΞΟΥΜΕ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ”
Ρεπορτάζ Γ. Θαλάσσης
Ο Μιχάλης Πολυχρονάκης μας ξεναγεί σε έναν από τους ελαιώνες του Κτήματος που αναναιώθηκε πρόσφατα με κορμοτομές και μας μιλάει για την φιλοσοφία της ομάδας που συνεχίζει την ελαιοκαλλιέργεια αλλά και για πολλά άλλα.
«Κατ' αρχήν θα ήθελα να ξεκινήσω με μια αναφορά στην ιστορία της παραγωγής του ελαιολάδου στην ευρύτερη περιοχής της πεδιάδας της Μεσσαράς.
Στον τόπο μας έχουν βρεθεί από αρχαιολογικές ανασκαφές διάφορα αντικείμενα που χρησιμοποιήθηκαν από τους αρχαίους Μινωίτες στην παραγωγή ελαιολάδου. Από πήλινα πιθάρια αποθήκευσης στο ανάκτορο της Φαιστού, μέχρι λίθινα εργαλεία έκθλιψης του ελαιοκάρπου στον Κομμό.
Η παρουσία της ελιάς στην Κρήτη επιβεβαιώνεται για πρώτη φορά στη Μέση Νεολιθική Εποχή το 5400-4400 π.Χ. !
Υπάρχουν επίσης πολλά αιωνόβια δένδρα χονδρολιάς, με τους χαρακτηριστικούς σμιλευμένους «γέρικους» από το χρόνο κορμούς.
Όλα αυτά από μόνα τους τοποθετούν τη Μεσσαρά στις πρωτοπόρους ελαιοπαραγωγές περιοχές σε όλο τον κόσμο !
Μια σημαντικότατη λοιπόν διάκριση και μια μοναδική παρακαταθήκη στην καλλιέργεια του ιερού αυτού φυτού, του ελαιοδέντρου.
Η Οικογένεια Πολυχρονάκη ασχολείται με την καλλιέργεια της ελιάς και την παραγωγή ελαιολάδου στην ίδια περιοχή από την δεκαετία του 1830, μεταφέροντας τα μυστικά του ποιοτικού ελαιολάδου από γενιά σε γενιά.
Η παράδοση, ο σεβασμός στη φύση, στο έδαφος και στο δένδρο της ελιάς, αποτελούν βασικές αρχές της ομάδας που συνεχίζει και σήμερα την καλλιέργεια των ελαιώνων του κτήματος και την περιποίηση των ελαιοδένδρων του.
 |
| Άποψη από τον ελαιώνα και στο βάθος ο λόφος της Φαιστού |
Οι ελαιώνες μας είναι ένα παραγωγικό γεωργικό οικοσύστημα το οποίο αναγεννά το φυσικό περιβάλλον.
Δίνουμε μεγάλη σημασία στην ποιότητα της βιολογίας του εδάφους κι αυτό μας αποδίδει σε αύξηση των θεραπευτικών για την υγεία φαινολών στο ελαιόλαδο μας.
Έχουμε την τύχη να βρισκόμαστε σε μια ευλογημένη περιοχή, το μικροκλίμα της οποίας δροσίζει η συνεχής θαλασσινή αύρα από τον κόλπο της Μεσαράς, ενώ η σύσταση του υφαιστειογενούς εδάφους αποτελείται από το σπάνιο αλλούβιο, μια ποικιλία βιολογικών υλικών μοναδικών σε όλο τον κόσμο !
Ο ελαιώνας 20 στρεμμάτων στη θέση Φαράγγια στις νότιες παρυφές του Ψηλορείτη, όπου βρισκόμαστε τώρα, φυτεύτηκε με την ποικιλία κορωνέικη στις αρχές του 1970 και ήταν από τους πρώτους ελαιώνες με την ποικιλία της ψιλολιάς στην περιοχή της Μεσσαράς.
Η ανανέωση των δένδρων που έγινε σ' αυτόν τον ελαιώνα αφορά μόνο στο παραγωγικό τους τμήμα έξω από το έδαφος, αυτό που δίνει τον καρπό.
Το τμήμα αυτό στα επόμενα 2 με 3 χρόνια θα έχει την όψη και τη φρεσκάδα ενός νέου δένδρου, όμως στη ρίζα του θα κουβαλάει τις «μνήμες» και κυρίως τη δύναμη σχεδόν 50 χρόνων παραγωγής !
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η «καρδιά» και το «μυαλό» της ελιάς βρίσκονται στη ρίζα της και εξακολουθούν να λειτουργούν κανονικά και καλά προστατευμένα μέσα στο έδαφος.
Αυτό που σας περιέγραψα θα έχει ως αποτέλεσμα, οι καρποί από τα ανανεωμένα δένδρα να δίδουν καλύτερο ποιοτικά προϊόν !
Η διαδικασία λοιπόν της «ανανέωσης» είναι ένα από τα "μυστικά" μας που σας αποκαλύπτω σήμερα για ποιοτικότερο παρθένο ελαιόλαδο.
Στο κτήμα προσβλέπουμε σχεδιάζοντας στην παραγωγική ανάπτυξη, κόντρα στην σημερινή ελληνική οικονομική πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την διαχείριση του προϊόντος μας με σεβασμό στην φύση και στον καταναλωτή.
Παλιότερα δύο δραστήρια μέλη της οικογένειας, δύο γενιές πίσω, ο Μιχαήλος και ο αδερφός του ο Μανώλης, ήταν οι πρωτεργάτες στην ίδρυση του συνεταιρισμού των Βώρων.
 |
| Το συγκρότημα του ελαιουργείου και ο εξωτερικός του χώρος στους Βώρους |
Εργάστηκαν σκληρά μαζί με τους συγχωριανούς και κατάφεραν τελικά το 1936 να λειτουργήσουν ένα οργανωμένο σύγχρονο για την εποχή ελαιουργείο.
Το συγκρότημα του ελαιουργείου εγκαταστάθηκε σε οικόπεδο που δωρήθηκε από τον δεύτερο των πρωτεργατών, τον Μανώλη Α. Πολυχρονάκη και λειτούργησε για αρκετά χρόνια ως συνεταιρισμός εξυπηρετώντας πολλούς ελαιοπαραγωγούς της περιοχής.
Αυτό το κτίριο μετά το κλείσιμό του ελαιουργείου έπρεπε να είχε οργανωθεί ως Μουσείο Ελαιολάδου !
Υπήρχαν τότε οι χώροι αλλά και τα παραδοσιακά εργαλεία του ελαιουργείου, ώστε να διαρρυθμιστεί κατάλληλα εμπλουτιζόμενο σιγά σιγά και με άλλα παρεμφερή εκθέματα.
Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει μουσείο ελαιολάδου σε όλη την Κρήτη, μια περιφέρεια που πιστεύω ότι το δικαιούταν πρώτη απ' όλες.
Αυτός ο μουσειακός χώρος, θα συνδυαζόταν άριστα ως ένα ενιαίο θεματικό σύνολο παραδοσιακών εκθεμάτων με το ήδη υπάρχον στο χωριό λαογραφικό μουσείο.
Νομίζω ότι είναι παράληψη όσων ασχολήθηκαν με τον χώρο του ελαιουργείου τα τελευταία χρόνια, όσο και εκείνων που ασχολούνται με την καταγραφή της παραδοσιακής ζωής στην περιοχή, που διέφυγε αυτή η ευκαιρία να γίνουν οι Βώροι ένα μεγάλο "λαογραφικό πάρκο".
Αυτό θα αποτελούσε σήμερα έναν πραγματικά σοβαρό πόλο τουριστικής επισκεψιμότητας.
Κλείνοντας και πριν σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας εδώ στον ελαιώνα μας, θα ήθελα να επισημάνω ότι το ελαιόλαδο ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι το φημισμένο παραδοσιακό προϊόν της περιοχής μας, γι' αυτό πρέπει να το στηρίξουμε με κάθε τρόπο.
Να σας μεταφέρω επίσης την αισιοδοξία μου, γιατί πιστεύω στη νέα γενιά των ντόπιων παραγωγών που έχουν αρχίσει να δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Πιστεύω στην κρίση και στις ικανότητές τους.
Είναι απαλλαγμένοι από τους αριβίστες που δρούσαν με τη λογική της αρπαχτής και της επιδότησης προς τέρψη, ενός από τους λόγους που μας έφεραν στο σημερινό χάλι.
Πρόκειται για καλλιεργητές - επιχειρηματίες με επιστημονική μόρφωση, οργανωτικούς, δραστήριους, με ανοιχτό μυαλό αλλά και με ιδιαίτερη ευαισθησία στο περιβάλλον και στον φυτικό πλούτο της περιοχής.»
