 |
Μεγάλη είναι η ανησυχία για την ασθένεια από το βακτήριο Xylella Fastidiosa που έχει πλήξει δεκάδες χιλιάδες ελαιόδεντρα στην Ιταλία χωρίς να έχει βρεθεί τρόπος αποτελεσματικής αντιμετώπισης
Στην Ελλάδα δεν έχει υπάρξει (ακόμα) κανένα κρούσμα της Xylella Fastidiosa, αλλά οι καιρικές συνθήκες φέτος είναι ίσως ιδανικές για την ανάπτυξη του βακτηρίου και ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης μετάδοσης του βακτηρίου είναι η πρόληψη.
Το βακτήριο με το όνομα Xylella Fastidiosa, που έχει προκαλέσει πανικό στους Ιταλούς ελαιοπαραγωγούς και παραμένει γρίφος για τους επιστήμονες που δεν έχουν βρει ακόμα αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισής του, έχει εμφανιστεί από τον Οκτώβριο του 2013 στη Νότια Ιταλία στην περιοχή της Απουλίας και κυρίως στο Λέτσε, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο γνωστό μας Μπρίνιτζι.
Τo χαρακτηριστικό της δράσης του βακτηρίου είναι ότι πολλαπλασιάζεται επιλεκτικά σε τριχοειδή αγγεία στις ρίζες, στους βλαστούς και τα φύλλα.
Αυτά τα τριχοειδή αγγεία, τα οποία μεταφέρουν νερό και θρεπτικά συστατικά στα διάφορα μέρη του φυτού, τελικά φράσσουν από μεγάλη συσσώρευση (συσσωμάτωση) των βακτηρίων και τα κολλοειδή υγρά (κόμεα) που παράγονται από το φυτό.
Έτσι, τα συμπτώματα που παρατηρούνται στην ελιά είναι “καψάλισμα”, κάψιμο, των φύλλων, μαρασμός φύλλων, κλαδιών και τελικά ολόκληρου του δέντρου.
Η βιωσιμότητα του βακτηρίου εξαρτάται κυρίως από τις καιρικές συνθήκες κατά τον χειμώνα. Γενικά επιβιώνει με ήπιους χειμώνες ενώ έχει βρεθεί ότι σε θερμοκρασίες κάτω των 0 C μπορεί να εξαφανιστεί από τα φυτά.
Η βιωσιμότητα του βακτηρίου εξαρτάται κυρίως από τις καιρικές συνθήκες κατά τον χειμώνα. Γενικά επιβιώνει με ήπιους χειμώνες ενώ έχει βρεθεί ότι σε θερμοκρασίες κάτω των 0 C μπορεί να εξαφανιστεί από τα φυτά.
Οι υγροί χειμώνες συμβάλλουν στη διατήρηση μεγάλου αριθμού κατάλληλων φορέων (εντόμων) και έτσι ευνοείται η εξάπλωση της αρρώστιας σε περιοχές με ξηρά καλοκαίρια.
Επειδή για φέτος στην Ελλάδα μιλάνε για ένα πολύ θερμό καλοκαίρι, διαφαίνεται ότι ίσως έχουμε και τις ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες για ανάπτυξη του βακτηρίου οπότε θα πρέπει να υπάρξει άμεση ίσως προληπτική δράση. Στην Ιταλία η απομόνωση της ζώνης στην Απουλία, που κυρίως έχει προσβληθεί, φαίνεται ότι έχει φέρει μέχρι στιγμής ένα καλό αποτέλεσμα αλλά είναι πολύ νωρίς ακόμα για συμπεράσματα.
Η πιθανότητα εισόδου του βακτηρίου είναι πολύ υψηλή κυρίως με φυτά που προορίζονται για φύτευση από την Ιταλία.
Η πιθανότητα εισόδου του βακτηρίου είναι πολύ υψηλή κυρίως με φυτά που προορίζονται για φύτευση από την Ιταλία.
Όσον αφορά τις επιλογές στρατηγικής για τη μείωση του κινδύνου, την πρόληψη της εισαγωγής και τον περιορισμό των εστιών, θα πρέπει να επικεντρωθούν σε τρεις κύριες οδούς:
- στην εισαγωγή καυσόξυλων από την περιοχή της Puglia
- στα εισαγόμενα φυτά προς φύτευση και
- στους φορείς μολυσματικών εντόμων
Στους χώρους αναπαραγωγής φυτών θα πρέπει να μην επιτρέπεται η είσοδος εντόμων, να υπάρχει επιτήρηση, πιστοποίηση και τα θερμοκήπια να έχουν παντού σήτες, ενώ θα πρέπει να γίνονται έλεγχοι και tests για τυχόν μόλυνση.
Παρόλο που κανονικά δεν πρέπει και δεν μπορούμε να συστήσουμε μέτρα προστασίας, καθόσον υπάρχουν βέβαια πολύ πιo ειδικοί και κυρίως υπεύθυνοι, από τις πληροφορίες που υπάρχουν φαίνεται ότι μια σοβαρή πύλη εισόδου της νόσου αποτελούν τα ελληνικά φυτώρια που εισάγουν ιταλικά φυτά και κυρίως από την περιοχή της Puglia (Brindisi, Lecce).
Ήδη η Γαλλία απαγόρευσε την εισαγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού για 150 φυτά - πιθανούς φορείς - από την περιοχή της Puglia.
Θα πρέπει λοιπόν να γίνει :
1. Άμεση ενημέρωση των ελληνικών φυτωρίων με άμεση αποστολή η ιντερνετική ανάρτηση πλήρους ενημερωτικού υλικού που να περιλαμβάνει βεβαίως και πολλές φωτογραφίες αρρωστημένων φύλλων, βλαστών, δέντρων και
2. Απαγόρευση εισαγωγής (παρόμοια του Γαλλικού Υπουργείου Γεωργίας) με συγκεκριμένη λίστα φυτών.
Επίσης άλλη γραμμή επιτήρησης, πρέπει να αποτελέσουν και οι γενικότερες μεταφορές φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού η φυτών που έρχονται ακτοπλοϊκά από το Μπρίντιζι, το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της προβληματικής περιοχής.
Επίσης άλλη γραμμή επιτήρησης, πρέπει να αποτελέσουν και οι γενικότερες μεταφορές φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού η φυτών που έρχονται ακτοπλοϊκά από το Μπρίντιζι, το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της προβληματικής περιοχής.
Πάντως, σε δύο πολύ μεγάλα φυτώρια στην περιοχή της Κηφισιάς, που εισάγουν πολλά φυτά από την Ιταλία, μου δήλωσαν πλήρη άγνοια και έλλειψη οποιασδήποτε ενημέρωσης για την όλη ιστορία του Xylella.
