 |
Φυτοφάρμακα λέγονται μια σειρά από φάρμακα, χημικές ουσίες που φτιάχνονται για αποτελεσματική καταπολέμηση των εχθρών των φυτών.
Είναι δυνατά δηλητήρια, προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, που δρουν και σκοτώνουν ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς που βλάπτουν τις καλλιέργειες. Αναπτύχθηκαν τα τελευταία εξήντα περίπου χρόνια.
Με τη χρήση τους οι αγροτικές ασχολίες γίνονται λιγότερο κουραστικές, γιατί δεν χρειάζονται πολλά "χέρια", η παραγωγή είναι μεγαλύτερη και τα προϊόντα έχουν καλύτερη εμφάνιση μακροσκοπικά.
Τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα στις καλλιέργειες και μια άλλη κατηγορία χημικών, τα βελτιωτικά παραγωγής. Είναι χημικές ουσίες που προστίθενται σε διάφορες φάσεις της ανάπτυξης του φυτού, είτε διαφυλλικά (με ψεκασμό), είτε μέσω του ποτίσματος και αποσκοπούν στο "ντοπάρισμα" του φυτού, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή του, να αποδώσει ώριμο καρπό ενωρίτερα του κανονικού (πρωιμότητα παραγωγής), καθώς και να βελτιωθεί η εμφάνιση του καρπού.
Τα χημικά αυτά όμως, έχουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στους καταναλωτές όσο και στο περιβάλλον, γεγονός που επίσης στρέφεται κατά της υγείας μας, καθώς το έδαφος μολύνεται και ρυπαίνονται τα υπόγεια και τα επιφανειακά νερά.
Οι βλαβερές ουσίες που περιέχονται στα φυτοφάρμακα επηρεάζουν και καταστρέφουν τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής όπου γίνεται χρήση τους. Ολόκληρες ομάδες ζώων και εντόμων (όχι μόνο βλαβερών αλλά και ωφέλιμων) εξαφανίζονται διαταράσσοντας τη φυσική ισορροπία. Πολλά χόρτα, μικρά φυτά και δέντρα απορροφούν αυτές τις ουσίες οι οποίες με το χρόνο συσσωρεύονται και έτσι καταστρέφονται.
Ας δούμε όμως τις επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων στην υγεία των ανθρώπων. Όπως έχουν καταδείξει οι επιστήμονες με τις έρευνές τους είναι σημαντικές, μακροχρόνιες οι περισσότερες, αλλά και σε μερικές περιπτώσεις άμεσες.
Οι άμεσες προέρχονται κυρίως από ατυχήματα δηλητηριάσεων με φυτοφάρμακα λόγω κακής χρήσης, φύλαξης ή άγνοιας και επιφέρουν το θάνατο ή προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία όσων έχουν δηλητηριαστεί.
Οι μακροχρόνιες όμως αρνητικές συνέπειες που προκαλούνται στην υγεία μας από τη χρήση τους είναι περισσότερες και οι πλέον ανησυχητικές, αφού αφορούν το σύνολο της ανθρωπότητας.
Τα υπολείμματα επικίνδυνων ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φυτοφαρμάκων περνάνε, πριν προλάβουν να διασπαστούν, μέσα από την τροφική αλυσίδα στον ανθρώπινο οργανισμό με τη λήψη φυτικών τροφών ή με προϊόντα ζώων (γάλα, κρέατα κ.α) τα οποία τρέφονται με φυτικές τροφές και έτσι φτάνουν σ' αυτά βλαβερές ουσίες.
Οι κυριότερες επιπτώσεις που προκαλούνται στον ανθρώπινο οργανισμό είναι: προβλήματα στο νευρικό και αναπνευστικό σύστημα, βλάβες στο συκώτι και στα νεφρά, προβλήματα στην αναπαραγωγή, διάφορες αλλεργίες, επιδράσεις στο αίμα, πρόκληση καρκίνου διαφόρων μορφών κ.α.
Αυτές βέβαια οι επιπτώσεις γίνονται πιο ορατές και άμεσες όταν γίνεται αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων, όταν δεν υπάρχει έλεγχος όσον αφορά την ποιότητα, την ποσότητα και τη χρονική διάρκεια χρήσης τους.
Προστασία του καταναλωτή
Υπάρχουν ορισμένες απλές ενέργειες που μπορούν να προστατεύσουν τον καταναλωτή από το κίνδυνο ύπαρξης υπολειμμάτων βλαβερών ουσιών στα τρόφιμα. Μερικές από αυτές είναι:
Με τη χρήση τους οι αγροτικές ασχολίες γίνονται λιγότερο κουραστικές, γιατί δεν χρειάζονται πολλά "χέρια", η παραγωγή είναι μεγαλύτερη και τα προϊόντα έχουν καλύτερη εμφάνιση μακροσκοπικά.
Τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα στις καλλιέργειες και μια άλλη κατηγορία χημικών, τα βελτιωτικά παραγωγής. Είναι χημικές ουσίες που προστίθενται σε διάφορες φάσεις της ανάπτυξης του φυτού, είτε διαφυλλικά (με ψεκασμό), είτε μέσω του ποτίσματος και αποσκοπούν στο "ντοπάρισμα" του φυτού, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή του, να αποδώσει ώριμο καρπό ενωρίτερα του κανονικού (πρωιμότητα παραγωγής), καθώς και να βελτιωθεί η εμφάνιση του καρπού.
Τα χημικά αυτά όμως, έχουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στους καταναλωτές όσο και στο περιβάλλον, γεγονός που επίσης στρέφεται κατά της υγείας μας, καθώς το έδαφος μολύνεται και ρυπαίνονται τα υπόγεια και τα επιφανειακά νερά.
Οι βλαβερές ουσίες που περιέχονται στα φυτοφάρμακα επηρεάζουν και καταστρέφουν τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής όπου γίνεται χρήση τους. Ολόκληρες ομάδες ζώων και εντόμων (όχι μόνο βλαβερών αλλά και ωφέλιμων) εξαφανίζονται διαταράσσοντας τη φυσική ισορροπία. Πολλά χόρτα, μικρά φυτά και δέντρα απορροφούν αυτές τις ουσίες οι οποίες με το χρόνο συσσωρεύονται και έτσι καταστρέφονται.Ας δούμε όμως τις επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων στην υγεία των ανθρώπων. Όπως έχουν καταδείξει οι επιστήμονες με τις έρευνές τους είναι σημαντικές, μακροχρόνιες οι περισσότερες, αλλά και σε μερικές περιπτώσεις άμεσες.
Οι άμεσες προέρχονται κυρίως από ατυχήματα δηλητηριάσεων με φυτοφάρμακα λόγω κακής χρήσης, φύλαξης ή άγνοιας και επιφέρουν το θάνατο ή προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία όσων έχουν δηλητηριαστεί.
Οι μακροχρόνιες όμως αρνητικές συνέπειες που προκαλούνται στην υγεία μας από τη χρήση τους είναι περισσότερες και οι πλέον ανησυχητικές, αφού αφορούν το σύνολο της ανθρωπότητας.
Τα υπολείμματα επικίνδυνων ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φυτοφαρμάκων περνάνε, πριν προλάβουν να διασπαστούν, μέσα από την τροφική αλυσίδα στον ανθρώπινο οργανισμό με τη λήψη φυτικών τροφών ή με προϊόντα ζώων (γάλα, κρέατα κ.α) τα οποία τρέφονται με φυτικές τροφές και έτσι φτάνουν σ' αυτά βλαβερές ουσίες.
Οι κυριότερες επιπτώσεις που προκαλούνται στον ανθρώπινο οργανισμό είναι: προβλήματα στο νευρικό και αναπνευστικό σύστημα, βλάβες στο συκώτι και στα νεφρά, προβλήματα στην αναπαραγωγή, διάφορες αλλεργίες, επιδράσεις στο αίμα, πρόκληση καρκίνου διαφόρων μορφών κ.α.
Αυτές βέβαια οι επιπτώσεις γίνονται πιο ορατές και άμεσες όταν γίνεται αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων, όταν δεν υπάρχει έλεγχος όσον αφορά την ποιότητα, την ποσότητα και τη χρονική διάρκεια χρήσης τους.
Προστασία του καταναλωτή
Υπάρχουν ορισμένες απλές ενέργειες που μπορούν να προστατεύσουν τον καταναλωτή από το κίνδυνο ύπαρξης υπολειμμάτων βλαβερών ουσιών στα τρόφιμα. Μερικές από αυτές είναι:
- Τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει να πλένονται καλά με αραιωμένο σαπούνι ή ξίδι.
- Η αποφλοίωση δεν είναι απαραίτητη, όταν γίνεται όμως μειώνει τα υπολείμματα που πιθανόν να υπάρχουν.
- Όσον αφορά τα λαχανικά όπως το μαρούλι, έμπειροι γεωργοί το θεωρούν ως το φυτό που απορροφά πλήρως στα φύλλα του τα φυτοφάρμακα. Παρόμοια λαχανικά (πλατύφυλλα) πρέπει να τα καταναλώνουμε μόνο όταν γνωρίζουμε τον τρόπο που καλλιεργήθηκαν .
- Να προτιμάτε φρούτα και λαχανικά που έχουν λίγα σημάδια από έντομα, αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν φυτοφάρμακα ή τουλάχιστον η επίδρασή τους έχει περάσει.
- Αποφύγετε φρούτα και λαχανικά που έχουν μέγεθος μεγαλύτερο απ' το φυσιολογικό κι ας δείχνουν φρέσκα κ ελκυστικά.
Η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος αλλά κυρίως οι απαιτήσεις των καταναλωτών για ασφαλή και υγιεινά προϊόντα οδήγησαν στην προώθηση της βιολογικής γεωργία.
Σε μια βιολογική καλλιέργεια δεν χρησιμοποιούνται χημικές ή άλλες επικίνδυνες ουσίες και η προστασία των φυτών από τους εχθρούς τους γίνεται με βιολογικά μέσα.
.png)
